ofiara przemocy

JAK MOŻNA PORADZIĆ SOBIE Z SYTUACJĄ PRZEMOCY DOMOWEJ"
Zwykle osoba, która doznaje przemocy, bardzo boleśnie doświadcza jej skutków, a także skutków działania mechanizmów utrzymujących ją w sytuacji przemocy.

Na ogół, kiedy po raz pierwszy odważy się opowiedzieć o swojej sytuacji, bardzo się wstydzi, często jest przekonana, że "ma swój udział" w tym, że sprawca tak ją traktuje, sądzi, że tylko ona ma tak trudną sytuację życiową. Nic dziwnego: on/a ciągle słyszy, że gdyby był/a inna/y (lepiej się starał/a, był/a posłuszna/y swojemu partnerowi, nie słuchał/a matki, siostry, brata, przyjaciółki/przyjaciela), gdyby..., to"  osoba stosująca przemoc nie musiałaby uciekać się do stosowania przemocy (bicia, krzyków, szarpania, krytykowania...itd.)

Osoba stosująca przemoc, aby osiągać swoje cele, kontrolować sytuację, mieć zaspokojone swoje potrzeby według swojego planu, często powtarza te treści. Działają też uwarunkowania wynikające z różnych etapów przez, które przechodzi się będąc uwikłane w sytuacje przemocy. One właśnie dają często iluzoryczną nadzieję na zmianę sytuacji.

Aby osoba doznająca przemocy mogła poradzić sobie ze swoją trudną sytuacją są jej potrzebne skuteczne działania z zewnątrz. Te działania mogą pomóc uruchomić własne siły i zasoby osobiste, potrzebne do zatrzymania przemocy i samodzielnego radzenia sobie w życiu " bez przemocy.

Poniżej przedstawimy trzy rodzaje działań zmierzających do zmiany sytuacji w rodzinie dotkniętej przemocą domową.

Są to:
- Interwencja
- Pomoc w kryzysie
- Pomoc psychologiczna

INTERWENCJA

Mówimy, że ktoś jest w kryzysie, jeżeli wydarzenia życiowe wywołują taki jego stan emocjonalny, że nie daje rady poradzić sobie własnymi siłami (psychicznymi, materialnymi) w dojściu do rozwiązań i znalezieniu wyjście z trudnej sytuacji.
Kryzys jest wydarzeniem powodującym emocjonalny i umysłowy stres, wymagający zmian w sytuacji życiowej, których należy dokonać w ciągu krótkiego czasu. Im prędzej, tym lepiej. Gdy zmiany nie nastąpią, kryzys będzie się pogłębiał.
Interwencja jest aktywnym, czasowym (często krótkotrwałym) oddziaływaniem, które polega na tym, aby w jak najkrótszym czasie, z wykorzystaniem określonych umiejętności, doświadczeń, zasobów i strategii, pomóc osobom przeżywającym kryzys, w uporaniu się ze stanem emocjonalnym (emocjami), który uniemożliwia im samodzielne poradzenie sobie z tą sytuacją.
W przypadku występowania przemocy domowej, interwencja jest wkroczeniem w sytuację ostrego kryzysu: w domu jest awantura, krzyki, słychać płacz dzieci. Ktoś wzywa policję (np. osoba zagrożona, sąsiedzi).
Interwencja jest reakcją służb (policji), których celem jest zatrzymanie przemocy "tu i teraz" oraz zapewnienie bezpieczeństwa osobom poszkodowanym.
Cechą interwencji jest jej arbitralność i urzędowy charakter: jest zagrożone życie i zdrowie " wkraczają służby, które są uprawnione do ochrony i zapewnienia bezpieczeństwa.
Inny rodzaj interwencji polega na przeprowadzeniu w środowisku osób krzywdzonych wywiadu i zbadaniu sytuacji po to, aby podjąć odpowiednie działania chroniące te osoby. Do takich działań (wywiad, plan działania, monitorowanie sytuacji) są upoważnieni pracownicy socjalni i kuratorzy. Warto wiedzieć, że pracownik socjalny idzie na wywiad, gdy Ośrodek Pomocy Społecznej zostanie powiadomiony o niepokojącej sytuacji. Osobami powiadamiającymi może być każdy, kogo niepokoi sytuacja osób krzywdzonych.

POMOC W KRYZYSIE

W pomocy rodzinom, w których występuje przemoc, jest niezwykle istotne, aby interwencja pociągała za sobą dalsze działania; ważne jest, aby odpowiednie służby podejmowały dalsze kroki zmierzające do trwałego zatrzymania przemocy. Ważne jest też, aby służby, wykorzystując energię kryzysu, podjęły dalsze kroki jak najszybciej. Jeżeli to nie nastąpi " dla osoby stosującej przemoc będzie to informacja: tak może być (nic się nie dzieje dalej, nie ma konsekwencji, więc nic takiego strasznego nie zrobiłem/am).
Celem pomocy w kryzysie jest rozpoznanie najpilniejszych potrzeb rodziny (np. zdrowotnych, bytowych, prawnych, psychologicznych, itp.), pomoc w ich zaspokojeniu, oraz budowanie systemu wsparcia dla tej rodziny " zgodnie z potrzebami, w oparciu o odpowiednie służby.
Tu pomocne może być działanie takich służb jak: pomoc społeczna, policja, prawnik, lekarz, psycholog, pedagog. Rodziny w kryzysie mogą korzystać z różnych środków i możliwości. Nieraz zmiany, które trzeba przeprowadzić są bardzo radykalne. Członkowie rodziny mogą być przygotowywani na nie pod opieką psychologa i pedagoga.

POMOC PSYCHOLOGICZNA

Celem pomocy psychologicznej jest zmiana funkcjonowania rodziny i trwałe zatrzymanie przemocy.
Do pracy nad zmianą jest konieczna motywacja własna osób korzystających z pomocy. Tutaj działania nie mogą być arbitralne, tak jak w interwencji kryzysowej.
Pomocne jest, aby osoba decydująca się na pomoc psychologiczną miała świadomość tego co "nie działa" , co chce zmienić i jakie cele, korzystając z takiej pomocy, chce osiągnąć. Może korzystać z psychoterapii: indywidualnej, par małżeńskich , rodzinnej, terapii odwykowej, uczestnictwa w warsztatach umiejętności wychowawczych, warsztatach komunikacji bez przemocy, itp.

Nasze Prawa
Każdy człowiek ma prawo do godnego życia.
Godność oznacza szacunek do samego siebie. Dzięki niej każdy z nas może podejmować samodzielne i korzystne dla siebie decyzje, dokonywać świadomych wyborów i realizować ważne dla siebie cele.
Godność wiąże się ze świadomością przysługujących każdemu z nas praw osobistych. Tych praw nikt nam nie może odebrać.

Karta Praw Każdej Jednostki Ludzkiej

Zamieszczony poniżej katalog praw jednostki opracowała amerykańska organizacja PASA, zajmująca się działaniami na rzecz ochrony praw człowieka.

Każdy ma prawo do:
• Myślenia - czasami - wyłącznie o sobie,
• Proszenia o wsparcie psychiczne, gdy tego potrzebuje,
• Krytycyzmu i wyrażania swojego protestu,
• Własnych opinii i przekonań,
• Błędów w dochodzeniu do prawdy,
• Zwracania się do kogoś o pomoc w rozwiązywaniu własnych problemów,
• Mówienia: „nie, dziękuję", „proszę mi wybaczyć, ale nie...",
• Niesłuchania rad innych i pójścia własną drogą,
• Samotności nawet, gdy inni potrzebują jego towarzystwa,
• Własnych odczuć nawet, gdy dla innych są one bezsensowne,
• Zmiany swojego zdania i sposobu postępowania,
• Negocjowania zmian, gdy nie odpowiadają mu realia.

Nigdy nie musisz:
• Być w 100% doskonały,
• Iść z tłumem,
• Cenić destrukcyjnych osób,
• Prosić o coś ludzi nieżyczliwych,
• Przepraszać za bycie sobą,
• Pokazywać wszystkich swoich możliwości,
• Czuć się winnym za swoje pragnienia,
• Uczestniczyć w niemiłych sytuacjach,
• Rezygnować dla innych ze swojej tożsamości,
• Podtrzymywać niekorzystnych związków,
• Robić więcej niż pozwalają ci na to możliwości,
• Robić czegoś, na co naprawdę nie masz ochoty,
• Przystosować się do niezrozumiałych wymogów,
• Dawać czegoś, czego nie chcesz dać,
• Obciążać siebie za złe zachowanie innych,
• Zapominać o sobie, bo inni tak chcą.

Co to jest autonomia osobista?
Autonomia to niezależność, ustanawianie norm dla siebie samego, stan samodzielności, niepodległości, możliwość decydowania o sobie. Daje nam poczucie wolności i samostanowienia o sobie jako niepodległej, niezależnej jednostce. Daje poczucie wpływu i MOCY.

Odczuwanie własnej autonomii, jest bardzo ważne dla każdego z nas. Dzięki niej mamy siły i chęć do życia.

Rozwojowi autonomii osobistej sprzyjają:
- miłość i akceptacja samego siebie - swoich uczuć, potrzeb, wartości, możliwości, wyborów;
- świadomość swoich uczuć, potrzeb, mocnych i słabych stron;
- znajomość i akceptacja swoich zalet i wad;
- umiejętność zaakceptowania każdego pojawiającego się uczucia, np.: spostrzegam swoją złość, rozumiem, że jest sygnałem niezaspokojonej potrzeby. Przyjmuję ją i nie ukrywam jej, ani nie próbuję udawać, że jestem zawsze zadowoloną ze wszystkiego osobą, która niczego od nikogo nie potrzebuje. Wiem, że potrafię się złościć i nie mam sobie tego za złe. Staram się skorzystać z „podpowiedzi' o co mi chodzi tak, by lepiej radzić sobie w życiu i w kontaktach z innymi ludźmi. Umiem wyrażać złość nikogo nie raniąc.

Dzięki przeżywaniu uczuć, dzięki ich akceptacji, zdobywamy wiedzę o nas samych, co jest ważnym elementem rozwoju autonomii osobistej;
• umiejętność rozpoznawania i dbanie o zaspokajanie swoich potrzeb;
• zaufanie do siebie i swoich odczuć;
• danie sobie prawa do spontanicznego reagowania, wypowiadania myśli;
• umiejętność czerpania radości ze swoich uczuć i zaspokajania swoich potrzeb;
• umiejętność radzenia sobie z niezaspokojonymi potrzebami;
• gotowość podjęcia ryzyka do działania.

Autonomia wiąże się także z podejmowaniem wyborów, ryzyka i odpowiedzialnością.
Wzięcie odpowiedzialności za swoje zachowanie często wymaga pewnego wysiłku.
Łatwiej jest obarczać odpowiedzialnością okoliczności zewnętrzne, czy inne osoby za własne niepowodzenia np. „zbiłam swoje dziecko, bo było niegrzeczne". Zdarza się, że chcąc uniknąć konsekwencji naszego postępowania przerzucamy odpowiedzialność na inne osoby, organizacje, społeczność itp. Ale takie postępowanie, choć przynosi pewną chwilową ulgę, przyczynia się do tego, że oddajemy władzę nad sobą danej osobie, organizacji, czy społeczności.

Możemy nad tym pracować, bo człowiek uczy się „bycia wolnym" w ciągu całego życia.
Czy sobie to uświadamiamy, czy nie - stale dokonujemy wyborów: podejmujemy ryzyko, rezygnujemy z czegoś, wybieramy nową drogę.

Warto pamiętać, że nie podejmowanie decyzji, też jest decyzją.
 

OSOBA AUTONOMICZNA:
- ma poczucie więzi z ludźmi, nie boi się bliskich związków, jednocześnie umie zachować dystans i poczucie własnej odrębności;
- umie bronić swoich granic;
- w obronie swoich granic i swojej indywidualności nie rani nikogo, szanuje granice i odrębność innych ludzi, jednocześnie potrafi wyrazić własne zdanie.
 

PAMIĘTAJMY, ŻE:
Być autonomicznym to:

- być autorem i architektem siebie samego!
- żyć bardziej twórczo, odpowiedzialnie, swoim życiem!
- wybrać siebie i pomóc sobie w odzyskaniu godności

PRZE - MOC

to bezprawne działanie jednej osoby przeciwko mocy osobistej drugiej.

PO - MOC

to wszelkie działania, które pozwalają na odbudowanie wewnętrznej mocy każdego człowieka tak, aby potrafił samodzielnie kierować swoim życiem, chronić się przed przemocą i żyć godnie.